Các triệu chứng của bệnh hen suyễn rất đa dạng. Một số biểu hiện khá lâm sàng bên ngoài nên rất dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh về phổi khác như lao, giãn phế quản, COPD,...

TRIỆU CHỨNG ĐIỂN HÌNH CỦA BỆNH LÝ HEN

Bệnh hen là tình trạng viêm mạn tính đường thở làm đường thở hẹp lại gây tắc nghẽn luồng không khí vào và ra khỏi phổi. Vì viêm là mạn tính nói đến bệnh hen là nói đến quá trình bệnh lâu dài. Trên nền viêm mạn tính ấy, tức là trên nền bệnh hen mạn tính ấy, thỉnh thoảng khi cơ thể tiếp xúc một yếu tố gây kích phát cơn hen từ môi trường, tình trạng viêm đường thở nặng hơn, tình trạng co thắt đường thở nhiều hơn làm đường thở hẹp nhiều hơn nữa, gây tắc nghẽn nặng hơn nữa, lúc đó chúng ta có cơn hen cấp. Như vậy có thể nói bệnh hen đóng vai trò là một nền viêm dai dằng bên dưới, còn cơn hen đóng vai trò như một biến cố cấp tính xuất hiện trên nền bệnh mạn tính đó.

Khi nói về triệu chứng của hen phế quản là nhắc tới các triệu chứng khi xuất hiện khi lên cơn hen cấp tính.  Sau đây là 4 triệu chứng thường thấy nhất ở bệnh nhân hen phế quản khi lên cơn hen cấp tính:
- Khò khè: tiếng rít thường nghe được khi thở ra. Tiếng rít này dễ dàng được nhận ra bởi bác sĩ của bạn hay chính bạn cũng có thể nhận ra.
- Ho nhiều: ho có thể kéo dài và thường hay xảy ra. Ho cũng là dấu hiệu nặng của cơn hen ban đêm. Ho rất dễ bị nhầm lẫn với những bệnh khác. Đặc biệt ở Việt Nam, một số bệnh nhân bị ho do hen phế quản dễ bị chuẩn đoán nhầm là viêm phế quản, viêm họng hay thậm chí bị chuẩn đoán là ho lao.
- Nặng ngực: cảm giác giống như lồng ngực bị bóp chặt.
- Khó thở: thở nhanh, ngắn và thấy khó khăn, đặc biệt là khi thở ra.

Các triệu chứng của hen phế quản biểu hiện khác nhau ở mỗi người và trên cùng một người chúng cũng biểu hiện khác nhau tùy theo từng thời điểm. Khi không có các triệu chứng này không có nghĩa là bệnh đã khỏi mà tình trạng viêm mạn tính của đường thở vẫn đang tiếp tục dai dẳng. Khi tiếp xúc với các yếu tố dị nguyên, các triệu chứng sẽ quay trở lại. 

DẤU HIỆU NGƯỜI BỆNH CẦN ĐI KHÁM ĐỄ XÁC ĐỊNH BỆNH LÝ HEN (NGƯỜI LỚN)

Dấu hiệu nào giúp nghi ngờ bệnh hen phế quản (suyễn)? Có phải cứ đầy đủ 4 triệu chứng điển hình trên thì mới đi khám? Câu trả lời là KHÔNG. Khi có nhiều hơn 1 triệu chứng và thời điểm xuất hiện các triệu chứng này thuộc các trường hợp sau thì bạn nên đi khám để được chẩn đoán có mắc hen hay không:

- Có nhiều hơn một triệu chứng điển hình thuộc nhóm 4 triệu chứng điển hình KHÒ KHÈ, KHÓ THỞ, NẶNG NGỰC, HO.

- Các triệu chứng xảy ra thay đổi theo thời gian và cường độ

- Các triệu chứng thường nặng hơn về đêm hoặc lúc thức giấc

- Các triệu chứng thường bị kích phát bởi vận động, cười, dị nguyên, khí lạnh

- Các triệu chứng thường xuất hiện và trở nặng khi nhiễm vi rút.

DẤU HIỆU NGƯỜI BỆNH CẦN ĐI KHÁM ĐỄ XÁC ĐỊNH BỆNH LÝ HEN (TRẺ EM DƯỚI 6 TUỔI)

Riêng với đối tượng trẻ em dưới 6 tuổi thì cân nhắc các triệu chứng sau để cho trẻ đi khám sớm:

- Có khò khè kèm 1 trong các triệu chứng ho hay khó thở

- Các triệu chứng này tái phát thường xuyên

- Nặng hơn về đêm và sáng sớm

- Xảy ra khi gắng sức, cười, khóc hay tiếp xúc với khói thuốc lá, không khí lạnh, thú nuôi....

- Xảy ra khi không có nhiễm khuẩn hô hấp (viêm mũi họng, viêm phế quản...)

- Có tiền sử dị ứng

- Có tiền sử gia đình có người bị hen dị ứng

- Có ran rít/ngáy khi nghe phổi

- Đáp ứng với thuốc điều trị hen

HEN PHẾ QUẢN DẠNG HO (KHI HO LÀ TRIỆU CHỨNG DUY NHẤT)

Việc chẩn đoán bệnh hen phế quản dạng ho không phải là điều dễ dàng bởi bệnh này chỉ có một triệu chứng duy nhất là ho mạn tính. Nếu xuất hiện tình trạng ho liên tục trong 8 tuần mà không rõ nguyên nhân, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán bệnh một cách chính xác.

Khi nghi ngờ bạn mắc bệnh hen phế quản dạng ho nhưng kết quả chụp X-quang ngực và hô hấp ký bình thường thì bác sĩ sẽ tiếp tục tiến hành xét nghiệm methacholine. Methacholine là một chất kích thích cơn hen, khiến bạn bộc phát các cơn ho và co thắt phế quản. Nếu bạn phản ứng với methacholine thì chứng tỏ bạn đang mắc bệnh hen phế quản.